เริ่มต้นกับ Visual Basic ภาค 1

เมื่อเข้าสู่โปรแกรม Visual Basic จะแสดงไดอะล๊อกบ๊อกซ์แสดงรายการของแอพพลิเคชันที่สามารถพัฒนาใน Visual Basic ก่อนอื่นให้เลือกพัฒนาแอพพลิเคชันชนิด Standard.EXE ซึ่งเป็นแอพพลิเคชันที่สามารถรันได้ในระบบปฏิบัติการ Windows ทั่วไป เมื่อโปรเจ็กต์ถูกคอมไพล์ (compile) จะได้แอพพลิเคชันที่มี นามสกุล .exe

เมื่อเลือกชนิดของแอพพลิเคชันแล้ว จะเข้าสู่สภาพแวดล้อม (Environment) ของ Visual Basic 6.0 ซึ่งเรียกว่า Integrated Development Environment – VBIDE

ทำความเข้าใจกับส่วนต่างๆของ VBIDE
VBIDE คือ สภาพแวดล้อมของโปรแกรม Visual Basic 6.0 ทั้งหมด ซึ่งประกอบด้วยเมนูบาร์, ทูลบาร์หน้าต่างคุณสมบัติ, หน้าต่าง Project explorer, Form Layout เป็นต้น

ในแต่ละส่วนของ VBIDE จะมีหน้าที่แตกต่างกันไป ซึ่งเราจะใช้เครื่องมือเหล่านี้ร่วมกันในการพัฒนาแอพพลิเคชัน เช่น แถบเมนูบาร์ (Menu bar) จะมีคำสั่งต่างๆ ที่ครอบคลุมการทำงานทั้งหมด, แถบทูลบาร์ (Tool bar) จะประกอบไปด้วยปุ่มต่างๆ ที่ใช้เรียกคำสั่งในเมนูที่ใช้งานบ่อย เช่น การเปิดโปรเจ็กต์, บันทึกโปรเจ็กต์ เป็นต้น ในหัวข้อนี้จะเป็นการอธิบายการใช้งาน VBIDE เบื้องต้นที่เราควรทราบ

ตารางแสดงรายละเอียดของแอพลิเคชันอื่น ๆ ที่สำคัญ

เมนูบาร์ (Menu Bar)
เมนูบาร์จะแสดงรายการชุดคำสั่งต่าง ๆ เมื่อคลิกบนเมนูหลัก เช่น File, Edit, View, Project และ Format เป็นต้น

ทูลบาร์ (Tool Bar)
ทูลบาร์เป็นชุดของปุ่มคำสั่ง ใช้สำหรับเรียกใช้คำสั่งในเมนูบาร์ที่มีการใช้บ่อย การใช้ทูลบาร์มีประโยชน์ในการลดเวลาในการเรียกใช้คำสั่ง เช่น ถ้าเราปิดหน้าต่าง ทูลบอกซ์, หน้าต่างคุณสมบัติ, หน้าต่าง Project Explorer, หน้าต่าง Form Layout ทั้งหมดเป็นหน้างต่างที่ใช้บ่อยที่สุดถ้าจะเปิดใหม่เราจะต้องเลือกจากเมนู view ถึง 5 ครั้งแต่ถ้าใช้ทูลบาร์เราสามารถคลิกเลือกได้เลย

สำหรับชื่อและหน้าที่ของปุ่มต่างๆ ที่อยู่บนทูลบาร์เราสามารถเลื่อนเคอร์เซอร์ไปวางบนปุ่มนั้นซักครู่จะมีทูลทิป (ToolTip) ขึ้นมา

ทูลบาร์สามารถแบ่งออกได้เป็น 4 กลุ่มใหญ่ๆ คือ

1.ทูลบาร์ Standard ถือได้ว่าเป็นทูลบาร์ปกติ (Default) ที่เราต้องใช้งานทุกครั้งและบ่อยที่สุด ทูลบาร์ Standard ประกอบด้วยคำสั่งที่เกี่ยวกับการใช้งานทั่วๆ ไป เช่น การเปิดโปรเจ็กต์, บันทึกโปรเจ็กต์ และประกอบด้วยคำสั่งที่สำคัญของเมนูบาร์ เช่น File, Project, Debug, Run, Tool

2.ทูลบาร์ Edit จะใช้ทูลบาร์นี้เมื่อเราเริ่มเขียนโค้ดใน code editor คำสั่งหลักของทูลบาร์กลุ่มนี้ก็คือ Cut, Paste ซึ่งก็คือ คำสั่งในเมนู Edit นั่นเอง

3.ทูลบาร์ Debug จะประกอบไปด้วยคำสั่งที่ใช้ในการตรวจสอบโค้ด เช่น Run, Stop, Pause เป็นต้น เป็นกลุ่มคำสั่งที่ต้องใช้บ่อยเช่นกัน เพราะจะเป็นการทดสอบโค้ดว่าทำงานได้ตามที่ต้องการหรือไม่ ในบางครั้งอาจต้องใช้ควบคู่ไปกับหน้าต่าง Immediate

4.ทูลบาร์ Form Editor เป็นกลุ่มคำสั่งนี้สำหรับการปรับขนาด, ย้าย, เปลี่ยนตำแหน่งคอนโทรลต่างๆ ที่อยู่บนฟอร์ม เป็นคำสั่งที่เหมือนกับเมนู Format

ทูลบ๊อกซ์ (Tool Box)
แถบทูลบ๊อกซ์เป็นที่รวบรวมคอนโทรล (Controls) ต่างๆ ที่ใช้ในการพัฒนาแอพพลิเคชันคอนโทรลใน Visual Basic สามารถแยกออกเป็นกลุ่มใหญ่ๆได้ 2 กลุ่มคือ
1. Intrinsic คอนโทรล (Intrinsic controls) เป็นชุดคอนโทรลมาตรฐานของ Visual Basic 6 เมื่อเข้าสู่ VBIDE คอนโทรลกลุ่มนี้จะถูกโหลดขึ้นมาโดยอัตโนมัติ เราสามารถเลือกใช้งานคอนโทรลกลุ่มนี้ได้ทันที โดยที่ไม่ต้องใช้ไฟล์เพิ่มเติมและไม่สามารถถอด (Remove) คอนโทรลชุดนี้ออกจาก VBIDE ได้ เป็นกลุ่มคอนโทรลที่ใช้งานโดยทั่วไปในทุกๆ แอพพลิเคชันและเป็นกลุ่มคอนโทรลกลุ่มที่ใช้มากที่สุด

2. ActiveX คอนโทรล (ActiveX controls) เป็นชุดคอนโทรลที่นอกเหนือจาก Intrinsic controls ซึ่งไฟล์เป็นชนิด *.ocx โดยทั่วไป Activex คอนโทรลอาจจะเป็นคอนโทรลที่พัฒนาโดยไมโครซอร์ฟหรือผู้พัฒนาซอร์ฟแวร์อื่น ๆ ก็ได้ การเพิ่มคอนโทรลกลุ่มนี้เข้ามาในทูลบ๊อกซ์ ทำได้โดยการเลือกเมนู Project และคลิกเลือกComponents (Ctrl+T) หรือคลิ๊กขวาบริเวณแถบทูลบ๊อกซ์เลือกคำสั่ง Components… ก็ได้

ในบทความนี้เราก็ได้ทราบถึง IDE คร่าว ๆ ของโปรแกรมวิชวลเบสิก คิดว่าหลาย ๆ คนคงเคยใช้แต่อาจจะยังไม่รู้ลึกถึงรายละเอียด สิ่งที่อยากจะเน้นย้ำก็จะเป็นส่วนที่ใช้บ่อยเช่น กลุ่ม Tool box และ Control ต่าง ๆ อ้อยังไม่จบแค่นี้นะ เรายังมี IDE ที่สำคัญจะพูดกันในความต่อไป